Bổ sung chất béo cho bé trong giai đoạn ăn dặm là một phần quan trọng trong việc đảm bảo chế độ dinh dưỡng cân đối và phát triển toàn diện cho bé yêu của bạn.
Chất béo không chỉ cung cấp năng lượng mà còn đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của não bộ, hệ thần kinh và mắt của trẻ sơ sinh. Tuy nhiên, việc hiểu rõ về loại chất béo nào là tốt cho bé và cách bổ sung chúng một cách hợp lý là điều quan trọng.
Hãy cùng Mẹ Ong Bông tìm hiểu về những điều này để đảm bảo Bổ sung chất béo cho bé ăn dặm cần thiết để phát triển mạnh mẽ và khỏe mạnh.
Vai trò của chất béo đối với trẻ
Chất béo đóng vai trò to lớn trong sự phát triển và sức khỏe của trẻ em. Chế độ ăn chuẩn cho trẻ cần bao gồm đủ 4 nhóm chất dinh dưỡng: đạm, đường, chất béo, vitamin/khoáng chất. Hàm lượng chất béo cần đạt khoảng 30-45%.
Thiếu chất béo không chỉ ảnh hưởng đến tăng cân của trẻ mà còn ảnh hưởng đến chiều cao, thể lực và đặc biệt là sự phát triển của trí não. Do đó, việc cung cấp đủ lượng chất béo cho trẻ là rất quan trọng để hỗ trợ sự phát triển toàn diện và khỏe mạnh của họ.
Chất béo không chỉ đóng vai trò cấu tạo tế bào não mà còn giúp sản xuất năng lượng và hòa tan các vitamin như A, D, E, K giúp cơ thể trẻ hấp thu. Việc bổ sung chất béo cho trẻ không khó khi mẹ có thể chọn những thực phẩm giàu dầu thực vật như dầu mè, dầu gạo, hoặc những loại thực phẩm như cá hồi, cá trích, cá thu… Tuy nhiên, việc cho trẻ ăn quá nhiều chất béo cũng không tốt, có thể gây thừa cân và nguy cơ béo phì trong tương lai.
Một chế độ ăn uống hợp lý là cần thiết để trẻ phát triển mạnh mẽ và khỏe mạnh. Quyết định của mẹ về chế độ ăn uống ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe và tương lai của bé. Do đó, mẹ cần trở thành những người mẹ thông thái để giúp con phát triển thông minh và toàn diện hơn.
Chất béo có mấy loại? Nên bổ sung loại nào cho bé?
Chất béo chia ra 3 loại:
Chất béo không bão hòa: Đây là loại chất béo có lợi cho sức khỏe nếu cho trẻ ăn đúng cách.Chất béo không bão hoà chủ yếu có ở thực phẩm nguồn gốc thực vật và tồn tại dưới 2 dạng:
- Chất béo không bão hòa đơn thể: Có khả năng làm giảm cholesterol xấu.
- Chất béo không bão hòa đa thể: Tiêu biểu là omega 3 và omega 6, rất cần thiết cho quá trình lưu thông máu dễ dàng, cũng như ngăn ngừa các bệnh tim mạch. Omega 3 có lợi cho sự phát triển mắt và não của trẻ.
Chất béo bão hòa: khi được sử dụng đúng cách với liều lượng vừa phải sẽ giúp hấp thụ chất dinh dưỡng, thúc đẩy quá trình trao đổi chất của trẻ. Hiện chưa có kết luận chính xác về ảnh hưởng của chất béo bão hòa đối với tim mạch.
Trên thực tế, với nhu cầu phát triển của trẻ, chúng ta không nên loại bỏ hoàn toàn loại chất béo này ra khỏi thực đơn của bé.
Cách tốt nhất là sử dụng thực phẩm chứa chất béo bão hòa ở mức vừa phải, tăng cường các món ăn chứa chất béo tốt, cũng như duy trì một chế độ dinh dưỡng lành mạnh tổng thể cho trẻ.
Chất béo chuyển hóa: có hai dạng tự nhiên và nhân tạo. Chất béo chuyển hóa tự nhiên không đáng lo ngại bằng chất béo chuyển hóa nhân tạo.
Hiện chưa có đủ nghiên cứu để xác định xem liệu những chất béo chuyển hóa tự nhiên có tác động xấu đến mức cholesterol như chất béo chuyển hóa được sản xuất công nghiệp hay không. Chất béo chuyển hóa nhân tạo có thể làm tăng cholesterol, tăng nguy cơ phát triển bệnh béo phì và bệnh tim.
7 chất béo lành mạnh cần bổ sung vào chế độ ăn của bé
Bơ
Bơ không chỉ là nguồn cung cấp chất béo tốt cho tim được gọi là chất béo không bão hòa đơn mà còn chứa nhiều chất xơ, axit folic, vitamin E và B6.
Nhờ vào thành phần dinh dưỡng ấn tượng, bơ có thể hỗ trợ tiêu hóa và hệ miễn dịch của con bạn. Ngoài ra, trái cây này còn giúp thúc đẩy sự phát triển của bé bằng cách cung cấp một lượng lớn calo trong mỗi bữa ăn.
Cách cho bé ăn bơ:
- Bé ăn đút: Nghiền nhuyễn bơ hoặc trộn cùng sữa mẹ/sữa công thức/ sữa chua thành sinh tố
- Bé ăn BLW: Chọn bơ chín vừa, rửa sạch, bóc vỏ, cắt thành thanh dài cho bé cầm ăn.
Sữa chua nguyên kem không đường
Trẻ sơ sinh không nên uống sữa tươi cho đến khi tròn 1 tuổi, nhưng sữa chua nguyên kem không đường hoàn toàn an toàn và có lợi cho sức khỏe! Sữa chua dễ tiêu hóa cho bé và là nguồn cung cấp vi sinh vật phong phú để hỗ trợ sức khỏe ruột. Ngoài ra, nó cung cấp nhiều chất dinh dưỡng như calo, protein, vitamin B12 và các khoáng chất cần thiết cho xương như canxi và phospho.
Cách cho bé ăn sữa chua:
- Bé ăn đút: Đút sữa chua cho bé ăn. Bé 6-12 tháng có thể ăn tối đa 50gr sữa chua không đường/ngày và ăn cách ngày
- Bé ăn BLW: Để sữa chua ở nhiệt độ phòng cho sữa chua loãng ra và cho bé sử dụng ống hút để hút hoặc hướng dẫn bé tập chấm bằng cách nhúng thức ăn vào sữa chua để ăn.
Dầu Ôliu Nguyên Chất (Extra virgin olive oil)
Dầu ôliu là một lựa chọn dễ dàng để thêm vào hầu hết mọi món ăn cho bé. Nó chứa một loại axit béo không bão hòa đơn gọi là axit oleic, hoặc omega-9, mang lại cho nó các tính chất chống oxi hóa và chống viêm mạnh mẽ.
Hiện nay, có nhiều loại dầu ôliu trên thị trường. Hãy chọn loại dầu ôliu nguyên chất (Extra virgin olive oil). Đây là loại dầu được chắt lọc từ nước cốt đầu tiên của trái ôliu, không qua bất kỳ công đoạn xử lý nào, là loại dầu ăn nguyên chất nhất, đgiàu các chất chống oxy hóa tự nhiên, không chứa chất béo chuyển hóa, có lợi và an toàn nhất cho sức khỏe.
Cách cho bé ăn dầu ôliu nguyên chất:
- Với bé ăn đút: Trộn dầu vào các món ăn đã được nấu chín.
- Với bé ăn BLW: Rưới dầu lên rau củ nướng
Cá Ngừ Nhạt
Trẻ sơ sinh cần axit béo thiết yếu như DHA và EPA, hai loại axit béo omega-3 có trong cá giúp hỗ trợ sự phát triển của não và mắt. Tuy nhiên, cá có thể chứa thủy ngân, một kim loại nặng có thể gây hại cho dây thần kinh và não nếu tiêu thụ quá nhiều. Cá ngừ trắng đóng hộp có lượng thủy ngân thấp nhất trong các loại cá ngừ, nên đây là lựa chọn tốt nhất cho bé. Tuy nhiên, hãy hạn chế ăn cá ngừ đóng hộp không quá 30g mỗi tuần để đảm bảo an toàn.
Cách cho bé ăn cá ngừ:
- Với bé ăn đút: Nấu cùng cháo hoặc súp
- Với bé ăn BLW: Có thể trộn với cơm và nắm lại cho bé ăn. .
Mỡ động vật
Mỡ động vật chứa 40% chất béo bão hòa, 50% chất béo không bão hòa đơn và 10% chất béo không báo hòa đa. Theo các chuyên gia dinh dưỡng: Mỡ tuy có nhiều axit béo no, nhưng lại giàu vitamin khoáng chất có lợi cho cơ thể như vitamin A, D. … Ngoài ra, mỡ lợn còn tham gia cấu tạo màng thần kinh.
Trong khi đó, dầu thực vật có acid béo không no, vitamin tan trong chất béo như vitamin E, vitamin K mà acid béo không no nếu sử dụng ở nhiệt độ cao, lâu sẽ bị phân hủy tạo thành những chất độc gây hại cho cơ thể.
Mỡ lợn không làm tăng nguy cơ gây bệnh. Nếu không sử dụng mỡ lợn trong 1 thời gian dài, cơ thể sẽ có khả năng bị thiếu hụt vitamin A, dẫn tới tăng nguy cơ mắc các bệnh về xương, nhồi máu cơ tim…
Với nhu cầu nạp năng lượng cao và phát triển cơ thể, các chuyên gia dinh dưỡng tại Việt Nam khuyến khích cha mẹ cho bé ăn mỡ động vật như mỡ lợn, mỡ gà hoặc thịt có mỡ với nguồn nguyên liệu đảm bảo. Vì thế, mẹ cứ yên tâm cho bé ăn mỡ hoặc thịt mỡ nhé.
Cá hồi
Cá hồi chứa nhiều axit béo omega-3, đặc biệt là DHA (docosahexaenoic acid) và EPA (eicosapentaenoic acid), rất quan trọng cho sự phát triển của não bộ và thị giác của trẻ. Ngoài ra, cá hồi cũng giàu protein, vitamin D và các chất dinh dưỡng quan trọng khác.
Trứng Nguyên Quả
Khi cho bé ăn cả trứng nấu chín (bao gồm lòng đỏ và lòng trắng) sẽ cung cấp cho bé chất béo không bão hòa đơn, chất béo không bão hòa đa, sắt, protein, kẽm và vitamin D. Phần bổ dưỡng nhất của quả trứng là lòng đỏ, vì vậy không cần phải tách các phần trứng sau khi đập chúng ra.
Với tất cả dinh dưỡng đó, trứng rất khó bị đánh bại! Chỉ cần đảm bảo nấu chín kỹ trứng để giảm nguy cơ mắc bệnh do thực phẩm (trứng chưa nấu chín có thể mang vi khuẩn salmonella).
Cách cho bé ăn trứng:
- Nếu bé ăn đút: Nấu cháo/bột/súp trứng cho bé ăn
- Nếu bé ăn BLW: Cho trứng vào bánh hoặc rán trứng cho bé tự ăn.
Có những loại dầu cho bé nào trong giai đoạn bắt đầu ăn dặm?
Dầu ăn cho bé ở đây có thể bao gồm dầu thực vật hoặc dầu động vật và được phân loại là một nhóm thực phẩm cung cấp chất béo cần thiết cho cơ thể. Chất béo cũng thuộc một nhóm dưỡng chất rất quan trọng, đóng vai trò chính trong việc cung cấp năng lượng cho trẻ em, giúp hình thành mô mỡ với chức năng điều tiết nhiệt độ cơ thể và đồng thời giúp hấp thụ một lượng nhất định thức ăn. Một số vitamin quan trọng cho cơ thể được hấp thụ dễ dàng và nhanh chóng.
Trong giai đoạn bắt đầu ăn dặm, một số loại dầu phổ biến có thể được sử dụng cho bé như sau:
Dầu Olive: cũng là một lựa chọn an toàn cho bé khi bắt đầu ăn dặm. Nó giàu chất chống oxy hóa và axit béo không bão hòa đơn, giúp hỗ trợ sự phát triển của não bộ và cơ thể.
Dầu Cá: như dầu cá hồi, cung cấp axit béo omega-3 DHA và EPA, rất quan trọng cho sự phát triển của não bộ và mắt của bé.
Dầu Mè: là một lựa chọn tốt cho bé trong giai đoạn bắt đầu ăn dặm. Nó giàu axit béo omega-3 và omega-6, cần thiết cho sự phát triển của não bộ và hệ thống thần kinh của bé.
Dầu Hướng Dương: cung cấp một lượng lớn axit béo omega-6, cần thiết cho sự phát triển của não bộ và hệ thống thần kinh.
Dầu gấc rất giàu beta-carotene, tiền chất của vitamin A, giúp cải thiện thị lực và hỗ trợ hệ miễn dịch của trẻ. Vitamin A và E trong dầu gấc giúp phát triển não bộ và thể chất của trẻ.
Dầu dừa chứa axit lauric, có tác dụng kháng khuẩn, kháng virus, giúp bảo vệ bé khỏi các bệnh nhiễm trùng. Các axit béo chuỗi trung bình (MCFAs) trong dầu dừa giúp cung cấp năng lượng và hỗ trợ phát triển não bộ, đồng thời dầu dừa còn dễ tiêu hóa và giúp hấp thu các chất dinh dưỡng khác.
Lưu ý khi bổ sung chất béo cho bé ăn dặm
Không nên tái sử dụng dầu hoặc mỡ đã rán và có mùi cháy khét: Việc này có thể làm mất đi nhiều chất dinh dưỡng quan trọng và dễ gây nhiễm khuẩn.
Hạn chế cho bé ăn các loại thức ăn rán hoặc quay bán sẵn ngoài hàng: Các loại thức ăn như bánh rán, bánh khoai, gà quay… thường không đảm bảo vệ sinh và không tốt cho hệ tiêu hóa của bé.
Không mua các loại mỡ cân đóng gói sẵn ngoài chợ: Tốt nhất là nên chọn mua và sơ chế mỡ động vật từ mỡ lợn tươi sống để đảm bảo chất lượng và an toàn thực phẩm cho bé.
Cân đối tỷ lệ giữa chất béo động vật và thực vật: Nên cân nhắc tỷ lệ giữa chất béo động vật và thực vật, đảm bảo rằng bé nhận được cả hai loại chất béo. Một tỷ lệ phổ biến là 70% chất béo động vật và 30% chất béo thực vật.
Đa dạng hóa nguồn chất béo: Cung cấp nhiều loại chất béo từ các nguồn khác nhau để đảm bảo bé nhận được đầy đủ các dưỡng chất cần thiết.
Kết luận
Hy vọng thông qua bài viết này, các mẹ đã nhận thức được tầm quan trọng của chất béo và vai trò của nó đối với sức khỏe của trẻ. Hãy bổ sung thêm chất béo vào chế độ ăn uống của bé để giúp họ có một tương lai khỏe mạnh và thông minh.
