Độ tuổi 9 tháng của bé là thời điểm thú vị và quan trọng trong việc phát triển khẩu vị và kỹ năng ăn uống của bé. Đây là giai đoạn bé đã dần từ bỏ sự phụ thuộc hoàn toàn vào sữa mẹ hoặc sữa công thức và bắt đầu khám phá thế giới đầy màu sắc của thực phẩm.
Với sự phát triển nhanh chóng của bé, việc chọn lựa thực đơn ăn dặm cho bé 9 tháng phù hợp không chỉ giúp bé nhận được đủ dinh dưỡng mà còn khuyến khích sự khám phá và sự thích thú với thực phẩm.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng nhau khám phá những lựa chọn thực đơn hấp dẫn và bổ dưỡng dành cho bé 9 tháng, từ những món ăn truyền thống cho đến các phương pháp ăn dặm hiện đại như BLW (Baby-Led Weaning). Hãy cùng bắt đầu hành trình khám phá này và giúp bé phát triển một cách toàn diện nhất!
Ăn dặm cho bé 9 tháng tuổi cần những chất gì?
Thực đơn ăn dặm cho bé 9 tháng tuổi cần đủ 4 nhóm chất dinh dưỡng: bột đường (gạo, yến mạch, đậu), đạm (thịt, cá, trứng), vitamin và khoáng chất (rau củ, trái cây), sữa và chế phẩm từ sữa (pho mát, yaourt). Các mẹ có thể nấu cháo, bột từ gạo kết hợp các loại đậu, thịt, cá, rau xanh và trái cây để cung cấp đủ năng lượng cho bé.
Trong quá trình này, cha mẹ cũng có thể thử phương pháp BLW để rèn luyện tính độc lập và chủ động cho bé từ khi còn nhỏ. Bé sẽ tự đút thức ăn cho mình, bắt đầu từ việc dùng tay và sau đó là dùng muỗng, đũa.
Những nguyên tắc khi cho trẻ 9 tháng tuổi ăn dặm
1. Tăng số bữa ăn dặm cho bé
Mẹ nên tăng số bữa ăn dặm cho bé, 2 bữa trưa và chiều. Nếu bé bú tốt và đồ thị tăng trưởng tốt, có thể thử cho ăn 3 bữa trong đó trưa – tối là bữa chính có đủ 4 nhóm chất, chiều là bữa phụ.
2. Hạn chế nêm gia vị vào bữa ăn của trẻ
Các mẹ nên hạn chế nêm gia vị vào bữa ăn của trẻ để đảm bảo hệ tiêu hóa của bé phát triển tốt nhất. Bé chỉ cần hương vị tự nhiên của thực phẩm là đủ.
3. Cân bằng dinh dưỡng với đủ 4 nhóm chất
Bữa ăn cho bé 9 tháng cần có đủ 4 nhóm chất: Chất bột đường, protein, vitamin cùng khoáng chất, và chất béo. Mẹ có thể ứng dụng quy tắc My plate (Bữa ăn dinh dưỡng của USDA Mỹ) và cầu vồng dinh dưỡng để thiết kế thực đơn ăn dặm cho bé.
4. Không nên ép bé ăn hay bé bú
Đừng ép bé ăn hay uống sữa nếu bé không muốn. Hãy tôn trọng nhu cầu ăn uống của bé để tạo thói quen ăn uống tích cực.
5. Để cho bé ngồi tại ghế ăn tại chỗ, không đi rong
Hãy để bé ngồi tại ghế ăn, không nên đi rong. Điều này giúp bé tập trung vào bữa ăn và phát triển thói quen ăn uống tốt. Ngoài ra, không nên cho bé xem tivi, điện thoại trong khi ăn
6. Gia đình tạo cho trẻ một bữa ăn vui vẻ
Gia đình nên tạo không khí vui vẻ trong bữa ăn để bé cảm thấy thoải mái và hứng thú. Các mẹ có thể giới thiệu về màu sắc, hình dáng, hương vị, kết cấu của món ăn trong bữa ăn cho bé trong bữa ăn.
7. Không nên so sánh với bé khác như về cân nặng hay khả năng ăn
Mỗi bé là một cá thể riêng biệt, vì vậy các mẹ không nên so sánh bé với các bé khác về cân nặng hay khả năng ăn uống. Hãy kiên nhẫn và tôn trọng sự phát triển riêng của con mình.
8. Mẹ cần chú ý đến thời gian cho bé ăn dặm
Thời gian ăn dặm của bé cũng rất quan trọng. Tránh thiết kế thời gian ăn dặm dày đặc, hoặc quá gần bữa sữa của bé để con có cơ hội đói và muốn ăn. Việc cho bé ăn vào khung giờ cố định cũng giúp con tạo thói quen ăn uống tốt hơn.
9. Không quên sự kiên trì
Sự kiên trì của mẹ là chìa khóa thành công. Đừng nản lòng nếu bé không hợp tác ngay từ đầu. Hãy thử lại và kiên nhẫn.
10. Mẹ hãy chuẩn bị đầy đủ dụng cụ cho bé một bữa ăn sẵn sàng
Mẹ cần chuẩn bị đầy đủ dụng cụ cho bé một bữa ăn sẵn sàng như yếm ăn, muỗng, bát đĩa an toàn cho bé. Điều này giúp bé cảm thấy thoải mái và hào hứng hơn khi ăn.
Chế độ dinh dưỡng cho bé 9 tháng tuổi như thế nào? Liều lượng ra sao?
Chế độ dinh dưỡng cho bé 9 tháng tuổi bao gồm:
- Nhóm Bột Đường: Gạo (cháo, cơm, bánh bao, phở, bún), yến mạch, lúa mì (bánh mì, nui, mỳ ý), khoai tây, khoai lang, ngô, miến,….
- Nhóm Đạm: Thịt gia cầm, thịt lợn, thịt bò, cá, tôm, cua nước lợ/nước ngọt, lòng đỏ trứng , các loại đậu
- Nhóm Vitamin và Khoáng Chất: rau cải bó xôi, cà chua, bí ngòi, rau dền, mùng tơi…. , nho, cam, bưởi, xoài…
- Sữa và Chế Phẩm Từ Sữa: Sữa mẹ hoặc sữa công thức, sữa chua hoặc phô mai (ăn cách ngày, tối đa 50g/ngay)
- Nước: 100-200ml nước lọc/ngày, tùy vào nhu cầu của bé.
Lưu ý cần thử dị ứng cho bé với các loại thức ăn mới.
Bé 9 tháng tuổi không ăn được gì?
Không nên cho trẻ ăn mật ong
Mật ong có thể chứa bào tử vi khuẩn Clostridium botulinum, có thể gây ngộ độc botulinum cho trẻ dưới 1 tuổi. Hệ miễn dịch của bé còn yếu nên chưa thể chống lại loại vi khuẩn này.
Không cho bé uống sữa tươi
Sữa tươi không phải là lựa chọn tốt cho trẻ dưới 1 tuổi vì hệ tiêu hóa của bé chưa phát triển đầy đủ để tiêu hóa protein và các khoáng chất trong sữa tươi. Thay vào đó, hãy tiếp tục cho bé bú mẹ hoặc sữa công thức.
Không nên cho trẻ ăn sản phẩm công nghiệp chứa chất bảo quản
Chất bảo quản thường được sử dụng để kéo dài thời gian sử dụng của thực phẩm. Tuy nhiên, chúng có thể gây hại đến sức khỏe nếu tiêu thụ trong thời gian dài. Các hóa chất này có thể gây ra các vấn đề về tiêu hóa, dị ứng, và thậm chí là ảnh hưởng xấu đến hệ thần kinh của bé. Thay vào đó, nên ưu tiên sử dụng các thực phẩm tự nhiên, tươi sống.
Không nên sử dụng nước trái cây
Nước trái cây có thể chứa nhiều đường và ít chất xơ, không tốt cho hệ tiêu hóa của bé. Thay vào đó, hãy cho bé ăn trái cây tươi, cắt nhỏ hoặc xay nhuyễn để bé hấp thụ tốt hơn các vitamin và khoáng chất cần thiết.
Thực đơn ăn dặm cho bé 9 tháng bố mẹ có thể tham khảo
Theo sách Cẩm nang ăn dặm tích cực, tập 1 – Tác giả Hương Đỗ (Mẹ Ong Bông)
1. Thực đơn ăn dặm cho bé 9 tháng tuổi kiểu truyền thống
Tuần 1
| Thời gian | Thứ 2 | Thứ 3 | Thứ 4 | Thứ 5 | Thứ 6 | Thứ 7 | Chủ nhật |
| Bữa trưa | Cháo chim đậu xanh | Cháo chim rau ngót | Cháo chim, hạt sen Bí đao Đu đủ |
Súp khoai lang đậu đen | Cháo tôm đồng, đậu đen Táo |
Cháo thịt đậu đen rau cải phô mai | Cháo cà chua |
| Bữa 4 | Sữa chua trộn xoài | Chuối trộn phô mai tươi | Sữa chua | Bơ trộn phô mai tươi | Sinh tố đu đủ, Sữa chua | Cháo gà phô mai Dưa hấu |
Cháo yến mạch đậu phụ Sữa chua |
Tuần 2
| Thời gian | Thứ 2 | Thứ 3 | Thứ 4 | Thứ 5 | Thứ 6 | Thứ 7 | Chủ nhật |
| Bữa trưa | Cháo đậu đỏ Canh trứng cà chua |
Cháo đậu phụ cà chua, bơ trộn phô mai | Cháo thịt gà hành tây | Súp bí đỏ hành tây | Cháo yến mạch trứng, hành tây | Cháo thịt bò, mồng tơi | Cháo thịt bò cà chua |
| Bữa 4 | Sữa chua trộn đu đủ | Súp tôm khoai lang | Cháo yến mach Sữa chua |
Súp khoai tây phô mai | Súp bí đỏ Sữa chua | Cháo hạt sen Dưa hấu |
Bơ trộn phô mai |
Tuần 3,4 quay vòng thực phẩm tương tự tuần 1,2
2. Thực đơn cho trẻ 9 tháng tuổi kiểu Nhật
Tuần 1
| Thời gian | Thứ 2 | Thứ 3 | Thứ 4 | Thứ 5 | Thứ 6 | Thứ 7 | Chủ nhật |
| Bữa trưa | Cháo gạo Chim câu nướng Bí đao nấu nước dashi rau củ |
Cháo gạo
Chim xào cải thảo Canh bí đỏ Xoài |
Cháo chim cà rốt
Đu đủ |
Cháo đậu xanh
Canh cá rau cải Chuối |
Cháo gạo
Canh đậu xanh sườn Quả bơ |
Cháo thịt đậu xanh
Canh rau ngót Đu đủ |
Cháo gạo
Cà chua nghiền Dưa hấu |
| Bữa tối | Sữa chua trộn xoài | Chuối trộn phô mai tươi | Sữa chua | Bơ trộn phô mai tươi | Sinh tố đu đủ, Sữa chua | Dưa hấu |
Cháo yến mạch đậu phụ Sữa chua |
Tuần 2
| Thời gian | Thứ 2 | Thứ 3 | Thứ 4 | Thứ 5 | Thứ 6 | Thứ 7 | Chủ nhật |
| Bữa trưa | Cháo gạo Bắp cải xào Canh trứng Cà chua |
Cháo gạo
Đậu phụ xốt cà chua Bí đao luộc Bơ trộn phô mai |
Cháo thịt bò
Canh mồng tơi tôm Dưa hấu |
Cháo bánh mì
Thịt bò xào hành tây Canh rau cải Đu đủ |
Cháo gạo
Canh thịt bò cà chua Lê trộn sữa chua |
Cháo hạt kê
Cá basa trộn phô mai Canh cải thảo Lê |
Cháo hạt kê
Canh bí đỏ thịt nạc Quả bơ |
| Bữa tối | Sữa chua trộn đu đủ | Súp tôm khoai lang | Cháo yến mạch
Sữa chua |
Súp khoai tây phô mai | Súp bí đỏ | Bơ trộn phô mai | Sinh tố dưa hấu Sữa chua |
Tuần 3,4 quay vòng thực phẩm tương tự tuần 1,2
3. Thực đơn đồ ăn dặm cho bé 9 tháng tuổi kiểu BLW
Tuần 1
| Thời gian | Thứ 2 | Thứ 3 | Thứ 4 | Thứ 5 | Thứ 6 | Thứ 7 | Chủ nhật |
| Bữa trưa | Bánh mì nướng
Cá lăng nướng Xà lát dưa chuột, cà chua trộn xốt trắng |
Mỳ ý thịt viên xốt xà chua
Dưa hấu |
Bánh pancake khoai lang yến mạch phô mai
Lê |
Khoai lang hấp
Đậu phụ xốt cà chua Táo |
Khoai lang chiên
Canh tôm, bông cải xanh Roi đỏ |
Cơm nắm
Chả cua đồng bí đỏ Chuối |
Bún riêu cua
Dưa vàng |
| Bữa tối | Cơm nắm
Thịt gà luộc Canh su hào Xoài |
Bánh bao chiên
Măng tây xào thịt gà Cam |
Mỳ udon nấu tôm, bí đao
Sữa chua |
Cơm nắm
Sườn nướng phô mai Canh súp lơ Dưa chuột |
Bánh mỳ nhúng trứng nướng
Cà rốt nướng Quả bơ |
Nui nấu cá quả, su su
Xoài Sữa chua |
Khoai tây nướng phô mai
Su hào Cam |
Tuần 2
| Thời gian | Thứ 2 | Thứ 3 | Thứ 4 | Thứ 5 | Thứ 6 | Thứ 7 | Chủ nhật |
| Bữa trưa | Nui nấu cua đồng, cà rốt
Lê Sữa chua |
Bánh mỳ nướng
Chả thịt gà, bí đỏ Đu đủ |
Bánh pancake yến mạch, đu đủ, trứng
Bông cải xanh hấp |
Mỳ udon nấu lườn gà, su su
Đu đủ |
Cơm trộn hạt kê viên
Thịt lợn luộc Măng tây nướng Xoài |
Bánh hạt kê, trứng, khoai tây
Cam |
Bánh bao chay
Chả cua đồng, cà rốt, kê Lê |
| Bữa tối | Cơm nắm
Chả đậu phụ, yến mạch Táo |
Khoai tây chiên
Cá hồi áp chảo Dưa chuột |
Cơm nắm trộn ruốc
Canh sườn súp lơ Roi đỏ |
Bánh mỳ nướng
Chả trứng hấp Su hào luộc Chuối |
Khoai lang nướng phô mai
Cà chua |
Cơm nắm
Tôm xốt cà chua Đu đủ |
Bánh mì nướng
Canh bí, sườn Dưa hấu Sữa chua |
Tuần 3,4 quay vòng thực phẩm tương tự tuần 1,2
Một số công thức nấu cháo ăn dặm cho bé 9 tháng tuổi
Cháo gà với cà rốt và khoai tây:
- Nguyên liệu: Gà (thịt và xương), cà rốt, khoai tây, nước.
- Hướng dẫn: Hầm gà cùng với cà rốt và khoai tây cho mềm, sau đó nấu cháo với nước.
Cháo hạt sen với thịt bằm:
- Nguyên liệu: Hạt sen, thịt heo bằm nhuyễn, nấm hương, nước.
- Hướng dẫn: Luộc hạt sen và nấm hương, sau đó nấu cháo với thịt heo bằm và nước.
Cháo bắp non với tôm và rau củ:
- Nguyên liệu: Bắp non, tôm, rau củ (cà rốt, bí đỏ), nước.
- Hướng dẫn: Nấu cháo bắp non với nước, sau đó thêm tôm và rau củ hầm cho chín.
Cháo lúa mạch với đậu hũ:
- Nguyên liệu: Lúa mạch, đậu hũ non, nước.
- Hướng dẫn: Nấu cháo lúa mạch và đậu hũ với nước cho chín.
Cháo sữa dừa với bí đỏ và nấm:
- Nguyên liệu: Sữa dừa tươi, bí đỏ, nấm mèo, nước.
- Hướng dẫn: Hầm bí đỏ và nấm với sữa dừa, sau đó nấu cháo với nước.
Mỗi công thức có thể điều chỉnh thêm theo khẩu vị của bé và theo khả năng tiêu hóa của bé để đảm bảo an toàn và dinh dưỡng cho bé 9 tháng tuổi.
Những lưu ý khi cho bé 9 tháng tuổi ăn dặm
Khi cho bé 9 tháng tuổi ăn dặm, có một số lưu ý quan trọng sau đây để đảm bảo bé được dinh dưỡng và an toàn:
- Texture của thực phẩm: Với bé ăn đút: Thực phẩm sẽ cần có độ thô hơn so với giai đoạn trước đó, lổn nhổn mẩu thức ăn để bé học cách nhai bỏm bẻm. Với bé ăn BLW, bé có thể đã có dấu hiệu tập bốc nhón, mẹ cần quan sát các dấu hiệu này để giảm độ lớn của thực phẩm từ chiều dài 1 ngón tay trỏ xuống ⅔ hoặc ½ ngón tay..
- Dinh dưỡng đầy đủ: Bổ sung đủ các nhóm thực phẩm chính (protein, tinh bột, rau quả) để bé phát triển khỏe mạnh.
- Chất béo: Tìm hiểu các lựa chọn chất béo đa dạng và tốt cho sức khoẻ như mỡ lợn, mỡ gà, quả bơ, cá hồi, dầu mẹ. Lưu ý điểm khói của dầu ăn và cho ăn đa dạng các loại dầu ăn.
- Đa dạng hóa thực đơn: Cung cấp cho bé nhiều loại thực phẩm khác nhau để bé có cơ hội trải nghiệm và học hỏi khẩu vị mới.
Các mẹ hãy nhớ rằng mỗi bé là một cá thể riêng biệt, có sở thích và nhu cầu dinh dưỡng khác nhau. Hãy thử và điều chỉnh thực đơn sao cho phù hợp nhất với bé yêu của mình nhé! Chúc các mẹ và các bé luôn khỏe mạnh và hạnh phúc!
